Historia
Frombork powstał około roku 1278, opisywany jest on w
dokumentach biskupa Gerko Fleminga (lub Henryka Fleminga). Do miasta
tego, nazywanego ówcześnie grodem Naszej Pani (Castrum Domine Nostre),
przeniósł on stolice diecezji po najeździe i zniszczeniu przez Prusów katedry w
Braniewie. Wybudowano tu drewniana katedrę pod wezwaniem Wniebowzięcia Matki Bożej.
Gród otrzymał prawa miejskie na prawie lubeckim 8 lipca
1310, nadane mu przez biskupa Eberharda z Nysy. Miasto, założone w miejscu
osady Prusów, zbudowane było na planie prostokąta z rynkiem i ratuszem w jego środku
oraz kościołem św. Mikołaja na północno-wschodnim krańcu.
W latach 1329-1388 wybudowano murowana katedrę na wzgórzu
na południu miasta. Na początku XV wieku zyskała ona mury obronne z basztami i wieżami.
Od czasu tego warowne Wzgórze Katedralne, jako jedyny w okolicy posiadający murowane umocnienienia, chronił
miejscową ludność przed najeźdźcami. Miasto posiadało również dwie bramy: Młyńską
i Kowalską, przez nie prowadził trakt z Braniewa do Elbląga. Miasto posiadało również
dwa szpitale: św. Jerzego, istniejący od XIV wieku, zburzony w XIX, oraz św.
Ducha z kaplicą św. Anny, wybudowany z funduszy kapituły warmińskiej.
Ludność miejscowa trudniła się połowami morskimi oraz
uprawą roli. Ze względu na brak bieżącej wody słodkiej, wybudowano kanał dostarczający
ja z rzeki Baudy. Był to imponujące, na te czasy, rozwiązanie inżynieryjne. Od
XV wieku istniał tu port rybackimi. Umożliwiał on również wymianę towarów z Gdańskiem.
Port posiadał wieżę strażnicza, pełniąca również rolę latarni. W 1564 roku powstała
gilda rybacka.
Miasto doznało licznych zniszczeń podczas toczących się na
tych terenach wojen. W roku 1414, podczas wojny polsko-krzyżackej, miasto zostało
splądrowane i spalone. Podczas wojny trzynastoletniej, w 1454 roku wzgórze
fromborskie wraz z katedra zostało zdobyte przez czeskie wojska zaciężne pod
wodza Jana Skalskiego i pod jego wodza broniono je do końca wojny.
Miasto zostało ponownie zniszczone w 1520 roku podczas wojny z księciem Albrehtem
Branderburskim.
Sławę Fromborkowi przyniósł przebywający tu w latach
1512-1516 oraz 1522-1543 światowej sławy astronom i ekonomista Mikołaj
Kopernik. Tu przyjmował naukowców z Europy zachodniej. Tu również, w
miejscowej katedrze, spoczywają prochy zmarłego w 1543 roku geniusza.
W 1626 roku do miasta wkroczyli Szwedzi pod wodzą Gustawa
Adolfa, plądrując miasto oraz zdobywając katedrę, łupiąc i grabiąc cenne dzieła
sztuki, w tym rękopisy Kopernika. Podczas potopu szwedzkiego (1655-1660) oraz
wojny północnej (1701-1721) miasto ponownie doznało licznych zniszczeń. Kolejna
wojna - napoleońska (1807-1809) również nie oszczędziły
miasta.
Rozwój gospodarczy
miasta przyniosła wybudowana w 1899 roku linia kolejowa Elbląg - Braniewo.
Podczas II wojny światowej miasto zostało zniszczone w ok.
80%, głownie podczas ofensywy radzieckiej. Po czym znalazło się w granicach Polski.
Miasto posiada wiele cennych zabytków jak: zabudowania
katedralne na wzgórzu, mieszczące w swoich murach katedrę, pałac biskupi
(obecnie muzeum), dzwonnice (obecnie planetarium), ufundowaną przez biskupa Michała
Radziejowskiego, wybudowaną w 1685-1687 roku, wieżę z XV w. zwana Wieżą
Kopernika i inne. Poza murami zachowało się także wiele domów mieszkalnych z
XVIII wieku, nowy pałac biskupi z 1841 roku oraz budowle rybackie.
Zobacz również: Stare pocztówki
|